TÜMÖRLERİN BELİRLENMESİNDE KAN ANALİZLERİ

Tümör belirleyicileri  veya diğer isimleriyle  markerler organizmada  tümör dokusunun  varlığında  kanda saptanan  çeşitli biyokimyasal parametrelerdir. Bu markerler  ya tümör dokusundan salgılanır veya onun  neden olduğu metabolik değişimler sonucunda oluşurlar. Saptanan  yüksek  değerler  genellikle malign bir oluşumun ( kanserin ) göstergesidir. Yaklaşık bir saat sonra sonucunu alabileceğiniz bu analizleri yılda bir kere baktırmanızı tavsiye ederim.

                            Başlıca tümör belirleyicileri

CEA  ( Karsino Embriyojenik Antijen ) :  İyi tanımlanmış bir tümör belirleyicisidir. İlk olarak kalın bağırsak kanseri olan bir hastanın serumundan izole edilmiştir. Günümüzde başta bağırsak kanseri olmak üzere sindirim sisteminin tüm kanser olgularında, rahim kanserleriyle bazı  akciğer kanserlerinin erken teşhisinde faydalı bir teşhis aracıdır. 
Analiz sonucunda sigara kullanan kişilerde kısmi bir yükseklik görülür. Bu nedenle analizden önce sigara içilip içilmediğinin bilinmesi normal değerlerin saptanması açısından çok önemlidir.

CA 125  :  Kadınların kan analizlerinde   rahim,  yumurtalık ve fallop tüplerinin kanserlerinde yüksek olarak seyreder. Erkeklerde bakılması anlamlı değildir.

CA 19.9 : Genellikle sindirim sisteminin kanserlerinde  yüksek değerler saptanır. Yemek borusu, bağırsak, pankreas ve mide tümörlerin saptanmasında veya hastalığın izlenmesi sırasında kullanılan değerli bir tümör belirleyicidir.

CA 15.3 :  Kadın ve erkeklerde meme kanserlerinin saptanmasında faydalanılan kan testidir. Bu tahlil yapılacaksa önce kan alınmalı daha sonra meme muayenesi yapılmalı, analizi yaptıracak olanın son iki gün sıkı sütyen giymemesi gereklidir.

AFP : (Alfa Feto Protein ) Anne karnındaki bebeklerin karaciğerinden imal edilen  bir proteindir. Bebekten anneye geçebildiğinden hamilelikte yüksek değerlerdedir. Hamilelikte ölçümlerinde normal değerlerin belirlenmesi için hamilelik haftasının da bilinmesi gerekir. AFP’nin hamiler de beklenenden yüksek çıkması bebekte  bir anomali olduğunun bir göstergesi olabildiğinden bu tür bulgularda ileri tetkik gereklidir. Erişkinde yüksek çıkması erkeklerde testis, kadınlarda ise yumurtalık kanserinin bir göstergesi olabileceği bilinmelidir.

PSA  : ( Prostata spesifik antijen )  Prostat hücrelerinden salgılandıktan sonra kana geçen protein yapısında olan bir tümör belirleyicidir. Prostata özgü iltihabi hastalıklarda serumda az miktarda yükseldiği gözlenmiştir. Prostat kanserinde ise  çok yüksektir. Normalin on mislinden yüksek olan değerler prostat kanseri tanısı koymak için yeterlidir. Kanda serbest ve bağlı olmak üzere iki şekilde bulunur. Serbest PSA / Total PSA oranının 0.25 ten düşük, özellikle 0.10 dan küçük olması prostat kanseri tanısı için bir ipucu verir.

KALSİTONİN : Tiroit bezinin hücrelerinde sentez edilen bir hormondur. Kemik dokusuna etki ederek kalsiyumun kemik tarafından tutulmasını sağlar. Tiroit kanserlerinde   kan değeri yüksek olarak saptanır. Ameliyat olmuş hastalarda kalsitoninin artmaya devam etmesi tümörün aynı bölgede tekrar oluştuğunun bir göstergesi olarak kabul edilir. 

HCG  :   Normal kişilerde hamilelik sırasında kan ve idrarda yüksek olarak saptanan protein yapısında olan bir hormondur. Hamilelik haftası arttıkça  değerleri yükselir. Hamilelik testi olarak ve hamilelik haftasının belirlenmesinde  kullanılan bir testtir. Bunun haricinde kadınlara ait bazı rahim hastalıklarıyla bu bölgedeki kanserler ile erkeklerde testis tümörlerinde yüksek değerlerdedir.